Pomoc i wsparcie w stanach depresyjnych

Każdy z nas niezależnie od rasy, płci czy statusu społecznego może być podatny na depresję. Jednakże pewne grupy ludzi są bardziej narażone na zetknięcie się z tą chorobą, aniżeli inne. Wiele badań potwierdza, że kobiety dwukrotnie częściej chorują na zaburzenia afektywne, aniżeli mężczyźni. Być może jest to spowodowane zmianami hormonalnymi zachodzącymi w ciele kobiety oraz podatnością na większe skupianie się na sobie.

Czym jest depresja?

Depresja złożona jest z określonych symptomów osiowych jakimi są: obniżenie nastroju, obniżenie napędu psychoruchowego, zaburzenia rytmów biologicznych wraz z objawami somatycznymi oraz lękiem.

Obniżenie nastroju jest ważnym elementem zespołu depresyjnego, który objawia się ciągłym przygnębieniem, niemożnością odczuwania radości, brakiem sensu i motywacji do działania, beznadziejnością, czy obojętnością. Pacjenci opisując swój stan często mówią o smutku i bezradności, czują się nieszczęśliwi, bezwartościowi i samotni, a przy tym w pewien sposób upokorzeni, zawstydzeni i winni własnej sytuacji życiowej. Przy silnym natężeniu objawów depresyjnych mogą wystąpić również myśli i tendencje samobójcze. Ich nasilenie może się wahać od rozważań na temat wartości i sensu życia i opcji samobójstwa jako „alternatywnego rozwiązania”, do bardzo konkretnych planów związanych z odebraniem sobie życia, dotyczących wyboru narzędzia, okoliczności czy czasu samobójstwa.

Kolejnym elementem, który może powodować utrudnienia w codziennym funkcjonowaniu jest obniżenie napędu psychoruchowego. Cechuje się ono spowolnieniem myślenia i tempa wypowiedzi, zaburzeniami koncentracji uwagi, poczuciem obniżonej sprawności intelektu, zahamowaniem ruchowym, utratą energii i siły, poczuciem ciągłego zmęczenia fizycznego, w skrajnych przypadkach całkowitym znieruchomieniem.

Zaburzenia rytmu okołodobowego i objawy somatyczne to zaburzenia związane z utrzymującą się bezsennością (wczesne budzenie się, sen płytki, przerywany) lub nadmierną sennością (senność w ciągu dnia), z zaburzeniami cyklu miesiączkowego, jak również z wahaniami nastroju w ciągu dnia. Objawy somatyczne to najczęściej bóle głowy w okolicach karku, wysychanie błon śluzowych w jamie ustnej, brak łaknienia, zaparcia, ubytek masy ciała lub nagły jej wzrost.

Lęk jest również częstym symptomem zaburzeń afektywnych, utrzymuje się niemal przez cały okres trwania depresji, stąd też został nazwany „lękiem wolno płynącym”. Cechuje się uporczywym i uogólnionym poczuciem napięcia, który jest niezależny od sytuacji zewnętrznych i nie zmienia się pod ich wpływem. Dominują często obawy o przyszłość, o zdrowie, niepokój przed nieoczekiwanym zdarzeniem, nad którym nie mamy kontroli, poczucie ogólnego zagrożenia, strach przed karą sił wyższych. Występuje również wzmożone napięcie ruchowe, drżenie całego ciała i rozdygotanie, niemożność zrelaksowania się i skupienia na jednej czynności. Dodatkowo mogą występować objawy somatyczne w postaci zawrotów głowy, nudności, uczucia ucisku w podbrzuszu, uderzenia gorąca i zimna, pocenia się czy tachykardii.

Wtórnymi częstymi zaburzeniami przy depresji są zaburzenia poznawcze. Wówczas człowiek posiada negatywny obraz własnej osoby, ocenia się bardzo surowo, ma poczucie, że wszystko co robi, robi źle. Jego myśli skierowane są negatywnie na przyszłość, obwinia siebie za własne niepowodzenia, nie pozwalając w ten sposób wykonać kolejnych kroków, ponosząc w ten sposób kolejne klęski. W związku z tym czuje się gorszy od innych, małowartościowy i nieważny. Często tak widziany przez człowieka obraz siebie jest mocno zniekształcony i nie oddaje rzeczywistości.

Motywacja – ważny element naszego życia

Ważnym elementem naszego życia jest motywacja, która popycha nas do realizacji naszych planów, marzeń, jak również codziennych czynności. U ludzi cierpiących na depresję występują problemy nie tylko z realizacją zamierzonych planów, ale i z porannym wstawaniem z łóżka, poranną toaletą czy przyrządzaniem posiłków. Dla osoby cierpiącej podjęcie jakichkolwiek działań może być bardzo przytłaczające i przerażające, nie tylko ze względu na zaburzenia psychoruchowe i ogólną niechęć do wszystkiego, ale ze względu na przymus podjęcia decyzji, która w rezultacie może okazać się błędna. Strach przed popełnieniem błędu potrafi całkowicie paraliżować, wywołuje ambiwalentne uczucia,
nie pozwalając wykonać kroku do przodu, zakreślając błędne koło.

Wszystkie przedstawione symptomy prowadzą bardzo często do osamotnienia człowieka w swojej chorobie. Niemożność normalnego funkcjonowania w rodzinie, problemy z wykonywaniem pracy zawodowej, poczucie ciągłego zmęczenia, utrata zainteresowań światem zewnętrznym i skupienie się na swoich przeżyciach depresyjnych, prowadzi do izolacji lub zerwania całkowicie kontaktu z otoczeniem. Ludzie towarzyszący na co dzień osobie z zaburzeniami afektywnymi mają trudności z komunikacją oraz ze zrozumieniem takiego stanu. Początkowo próbują być pomocni, doradzać, proponować pomoc specjalisty, lecz jeśli ich metody zawodzą, czują się bezsilni, bezradni i wreszcie zmęczeni całą tą sytuacją, mogą również się odsunąć.

Niezastąpiona, a wręcz wskazana jest wtedy wizyta u psychologa, czy psychoterapeuty, aby otrzymać profesjonalną pomoc. Psychoterapeuta będzie towarzyszyć pacjentowi w drodze do zrozumienia skąd, dlaczego i po co, takie właśnie objawy towarzyszą pacjentowi w jego życiu.

Po profesjonalną pomoc w Trójmieście zapraszam do mojego gabinetu w Gdańsku.

psycholog Marzena Reszczyńska-Owczarek